همه چیز در مورد رنگ پودری

رنگ های پودری امروز در بسیاری از صنایع کاربرد دارند و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.اما شاید کمتر در مورد آنها اطلاعات داشته باشیم  و این را ندانیم که رنگ پودری در کجاها کاربرد دارند؟معایب آنها نسبت به سایر پوششها چیست؟!مزایای آنها چیست؟!از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند یا نه؟! و چندین و چند سوال دیگر که باید در دنیای رنگهای پوری پاسخ آنها را بدانیم.


همه چیز در مورد رنگ پودری

امروزه این یک حقیقت است که کارخانه هائی که در ساخت تولیدات خود از فـلز استفاده می نمایند درصد بیشتری از بازار صنعت را به خود اختصاص داده اند .
در صنعت فلزات ،رنگ پس از ورق آلات دومین هزینه را بخود اختصاص داده واز آنجائیکه در قسمت نهائی ساخت ، عمل میگردد از درجه مهمتری برخوردار می باشد .
تا سالهای اخیر رنــگ مایع تنها راه حل برای پوشش فلزات بوده است ، ولی کارخانه های صنعتی بزرگ همواره جهت کاهش هزینه و بالا بردن کیفیت و اتوماتیک نمودن سیستمهای خود فعالیت مینموده و همیشه بفکر راه حلهایــی جهت جایگزین نمودن رنگ مایع به سبب پرت رنگ بیش از حد و پائین بودن کیفیت سطحی آن بوده اند.
در کنار این تقاضا شرکتهای سازنده ماشین آلات رنگ مایع هم به کمک آنها آمده و با ابداع و کشف سیستم پودر الکترواستاتیک این سیستم به آرامی جایگزین رنگ مایع گردیده است .
در این  سیستم  مواد پلاستیکی مانند اپاکس و پلـی استر که  به شکل پــــودر گردیده اند به روش الکترواستاتیک ( بار دار کردن منفی یا مثبت مواد پـــودری با ولتاژ بالا درحدود 100 کیلو ولـــت ) و به قطعه ای که اصطلاحا” ارت میباشد پاشیده میگردند و سپس بوسیله ذوب شدن این مــواد در کوره پــخت رنگ با دمای 200 درجه سانتیگراد بمدت ده دقیقه سطحی یکنواخت و با کیفیتی بالاتر از رنگ مایـــع بوجود می آید که این پودر امروزه بصورتهای شفاف ، مات ،چکشی ، چرمی ، متالیـک و غیره موجود می باشد.
نیاز جایگزین نمودن رنگ پودر به مایع در اثر مرور زمان بیشتر نمایان گشته اســت برای مثال از سال 1978 الی 1987 صرفه جوئی پودری نسبت به مایـــع 130% بوده و اختلافاتـــی که از لـــحاظ اقتصادی و کیفیت میان رنــگ مایع پــودر وجود داشته کارخانه های صنعتی را تشویق به تعویض سیستم رنگ از مایع به پودر نموده است .
هم اکنون بیش از 95% از کارخانه های مصرف صنایع خانگی در سرتاسر دنیا که در پی صدور کالاهای خود مــی باشند از سیستم پودری استفاده می نمایند و در ایران هم   کارخانه های بزرگ صنایع خانگـــی همگام با تکنولــوژی به این سیستم روی آورده اند و امروزه این سیستم جزو لاینفک استانـداردهای رنگهای اروپائی گردیده است.
شرکت   ITWGema سوئیس از پیشرفته ترین شرکتهای سازنده در وسایل الکترواستاتیکی رنگ پودری در جهان بوده و همواره پیشگام در ابـداع و اختراع سیستمهای جدید در این صنعت می باشد .
ذیـــلا” بعضی از مزایای رنگ پودری الکترواستاتیک نسبت به رنگ مایع را در ذیل   آورده شده است.

امتیـــازات پــــودر رنــــگ

1-امتیازات جنبی و محیط زیستی
1-1 رنگ پودر آماده برای مصرف می باشد
امروزه یکی از مشکلاتی که در رنــگ مایع موجود می باشد اضافه کردن مقدار حلال     ( نفت ، تینر ) به رنگ وبدست آوردن غلظت صحیح و ایده آل برای رنگ می باشد .
همینطور سردی و گرمــی هوا میتواند خود عامل موثر دیگری برروی غلظت و ویسکوسیتی رنگ مایع باشد .
از طرف دیگر بعلت وجـــود حلالات موجود در رنگ مایع دستیابی به یک طیف استاندارد در زمانهای مختلف همیشه ایجاد مشکل نموده است .
به رنگ پودری هیچ حلالی اضافه نمی گردد و همیشه حاضر برای مصرف با طیفهای استاندارد خود به بازار عرضه می گردد.
2-1 – خطـــر آتـــش سوزی وجود ندارد
در رنگ پودری بعلت نداشتن حلالهای آتش زا خطر آتش سوزی وجود ندارد.
3-1-مسئله آسیب محیط زیست وجود ندارد
از آنجائیکه پاشش رنگ مایع حداقل 50% پرت در بردارد رنگهای اضافه در کارخانجات با آب آبشارهای رنگ و یا از طریــــق اگزوز کردن به خارج از محیط کارخانه انتقال مییابد که این موضوع علاوه بر در برداشتــن هزینه اضافه برای کارخانه سبب صدمه زدن به محیط زیست اطراف کارخانه هم می گردد.
برای مثال از سال آینـــده در اروپا سیستمهای رنگ مایع که اینگونه به محیط صدمه وارد می آورد ممنوع اعــلام گردیده و حتی از هم اکنون کارخانه های خودروسازی در اروپا در فکر تعویض رنگ مایع خود می باشند که اولین نمونه آن کارخانه BMW واقع در آلمان می باشد .
4-1- به سلامت افرادی که با رنگ پودری کار می کنند صدمه وارد نمی گردد
رنگ مایع به سبب مخلوط بودن با مواد نفتی به دستگاه تنفسی پرسنل مربوطه صدمه زیادی وارد میکند همینطور بـــخار مواد نفتی و تینر علاوه بر خطرناک بــــودن برای محیط زیست موجب حساسیتهای پوستی برروی بدن پرسنل نیز می گردد.
گذشته از آن تمیز کردن مواد رنگی از پوست خود مستلزم استفاده از مواد نفتــی می باشد که علاوه بر افزایش هزینه باعث ضرر به قسمتهای پوستی مورد تماس می گردد.
در رنگ پودری معایب یاد شده در بالا وجود نداشته و باعث ایجاد هیچگونه حساسیت پوستی به جهت نداشتن مواد نفتی نمی گردد.

5-1 – تـــولیدات را سریعتـــر می نماید
در رنگ مایع پس از پاشش قطعه باید مدتی برای خشک شدن در بیرون از کوره بماند و یا وارد کوره خشک کن گردد که این خود باعث اتلاف وقت و هزینه در انرژی و مکان میگردد.
در رنگ پودر جسم سریــعا” بعد از پاشش میتواند به کوره وارد گردد که از لحاظ جا و کاهش طول نقاله مقرون به صرفه می باشد .
6-1- در رنگ پــودری اشتباهات ناشی از پاشش قابل رفع می باشد
در رنگ پودری قطعات و نقاطــی که اشتباها” پاشش گردیده اند را میتوان بوسیله هوا گرفتن برروی قطعه تمیز نمود ولی در رنگ مایع قطعه بایستی توسط رنگ بر تمیز گردد.
2-مـــــزایای اقتــــصادی
1-2- 99.8% از رنگ پـــودر قابل استفاده است
در سیستمهای پاشش رنگ پودری شرکت   ITWGema فقط 0.2% از رنــگ پرت میگردد که چیزی در حدود صفر میباشد در نتیجه با یک کیلوگرم رنگ پودری 10 الی 14 متر مربع را می توان پوشش نمود (حداقل60 میکرون) ولـی در رنگ مایع بعلت برخورداری از 50% مواد نفتی که بخار می گردد و پرت رنگی که وجود دارد با یــک کیلوگرم رنگ 7 مترمربع با 20 الی 30 میکرون پوشش میگردد .
که این خود در کارخانه ها رقمی بسیار زیاد از لحاظ تفاوت مالـــــی بوجود می آورد که خود در عرض 1 الی 2 سال کل هزینه دستگاههای رنگ پودری را با هزینه پرت رنگ جوابگو می باشد.
برای مثال در کارخانه ای که دارای سرعت نقاله ای برابر با 3 متـر در دقیقه میباشد و در روز 1000 عدد یخچال را رنگ می زند تفاوت مالی استفاده از رنگ پــــودر نسبت به رنگ مایع در سال حدود 150.000.000  تومان می باشد.
2-2-انـــــرژی کمتـــــری مصرف می گردد
طبق محاسبات انجام شده مقدار انـرژی لازم برای کوره رنگ مایع بمراتب بیشتر از انرژی برای رنگ پودری می باشد ( 30% انرژی بیشتر مورد احتیاج می باشد)
3-2- به سیستم تهویه هـوای ضعیفتــــری احتیاج است
در سیستم رنگ مایع تهویه داخـــل کارخانــــه نسبت به رنگ پـــودر باید از قدرت بیشتری برخوردار باشد در غیر اینصورت خطر آتش سوزی و آسیب به سلامـــت کارگران افزایش می یابد . این مسئله خود به تنهایی موجب افزایش هزینه در کارخانه می گردد.
4-2- به سیستم اطفـــای حریــــق احتیاج نمی باشد.
باعث کاهش هزینه نسبت به رنگ مایع می گردد

5-2-هزینه بیمه آتش سوزی در رنگ مایع را کاهش می دهد.
6-2- متخصص و تعداد کارگر کمتری لازم است
رنگ پودری علاوه بر کیفیت بالا از سیستم پاشــــش آسانـی هم برخوردار میباشد ولیکن رنگ مایع احتیاج به کارگر متخصص در این زمینه را داشته تا از شره کردن رنگ جلوگیـــری نموده و سطح یکنواختی را حاصل نماید . در سیستم پودری پرسنل بدون تخصص هم میتواند با این سیستم کار نماید و همینطور در مورد سیستمهای اتوماتیک که دارای رانــــدمان بسیار بالائی می باشد با استفاده از رباطهای پاشش احتیاج به پرسنل اضافــــی در کارگاه نقاشـــــی را کمتر نموده که خود باعث کاهش خرابیها و افزایش سرعت کار می گردد.
7-2- آسان بودن بسته بندی و کاهش هزینه آن
رنگ پودر آماده برای مصـرف در کارتن هایی جایگزین میگردد که قابل انبار کردن در 25 درجه سانتیگراد از 12الی 15ماه را دارا می باشد در صورتیکه رنگ مایع باید در قوطـی های آهن توزیع گردد که خود باعث افزایش قیمت آن می گردد.
3- مـــــزایای کیفـــی رنگ پــــودر
1-3- ضخامت مورد نظر رنگ با یکبار پاشش بدست می اید
در رنگ مایع مسئله ای بنام شره کردن وجود داشته که این خود علاوه بر پائین آوردن کیفیت از نظر شکلی مانع رسیدن به ضخامت بالاتر از 30 میکرون در یکبار پاشش می گردد.
بنابراین کارخانه هائی که استاندارد 50 الـــــی 70 میکرون رنگ را داشته بایستی حداقل دوبار پاشش و پخت داشته باشند که این ظرفیت کارگاه نقاشــی را به نصف تقلیل میدهد و مجددا” ممکن است برروی قطعه شره کرده و مورد قبول کنترل کیفیت قرارنگیرد .
در سیستم پودری بعلت نداشتن مشکل شره براحتـــــی میتوان به ضخامت 80 الی 100 میکرون در اولین بار پاشش دسترسی پیدا کرد .
2-3- احتمال نشستن گرد و خاک برروی قطعه کمتر می باشد
در رنگ مایع چون جسم رنگ شده قبل از داخل شدن به کـــــوره باید مدتی جهت خشک شدن بیرون بماند احتمال نشستن و جذب اجسام خارجــی و گرد و خاک برروی قطعه خیس بیشتر می باشد که به همان ترتیب ازکیفیت جنس کاسته می گردد.
ولی در رنگ پودری بدلیل ورود فوری قطعه پس از پاشش به کوره معایب بالا مطرح نخواهد بود .
3-3- پوشش با کیفیت بــــالا
بنا به خاصیت چسبندگی و ضخامت بیشتر در رنگ پودری نسبت به رنگ مایع قطعه رنگ شده در مقابل ضربه خراشیدگی مواد شیمیائی تغییرات آب و هوائی و زنگ زدگی از خود مقاومت بیشتری نشان می دهد .
طبق تستهای متعدد انجام گرفته مشاهده می گردد که عمر متوسط رنگ پودر به رنگ مایع چند برابر می باشد .
4-3- قطعه پس از رنگ پودر قابل خمش و  برش می باشد
رنگ پودری بدلیل داشتن خاصیت چسبندگــــی بیش از حد خود امکان بریدگی ،خــم شدن و تبدیل قطعه به اشکال نهائی دیگر را بدون آسیب دیدن رنگ امکان پذیر می سازد . مثـــــلا” در کارخانه های پروفیل آلومینیوم ابتدا قطعه 6 متـری را رنگ زده ( جهت افزایش خط تولید ) و پس از آن پروفیل را بریده و به شکل در و پنجره در می آورند.
5-3- سرویس و نگهداری دستگاهها آسانتر بوده و از هزینه کمتری برخوردارمی باشد
دردستگاههای   ITWGema رنگ پودری ، پـــــودری که درکابین و پیستوله و مخزن وجود دارد بوسیله هوا بسهولت قابل تمیز شدن بوده و این امــــر خود موجب کاهش هزینه سرویس و نگهداری روزانه می گردد.
6-3- استفاده از سیستم اتوماتیک
با استفاده از رباتهای جدید شرکت   ITWGema امکان برنامه ریزی و ضبط آن در حافطه ممکن بوده و سرعت مقدار و زمان پاشش در حین حــــرکت رباتها به قــطعه را درجهات بالا و پائین، چپ و راست کنترل نموده که این خود موجب بدست آوردن سطحـی مطلوب و یکنواخت می گردد.
4-ســـــرمایه گــــذاری اولیــــه
سیستمهای رنگ پـــودری شرکت   ITWGema با سیستمهای رنگ مایع از لحاظ قیمت تفاوتی نداشته و قیمت رنگ پودری هم مشابه رنگ مایع حتی کمتر از آن می باشد .
لازم به یادآوریست که سیستم کنونـــی رنگ مایع در کارخانه ها هم اکنون فرسوده گردیده و بعلت استهلاک و موجود نبودن وسایل یدکی دیر یا زود باید تعویض گردد.
راه حلهای موجود نصب نمودن مجدد سیستم رنــگ مایع و یا جایگزینی با سیستم رنگ پودری می باشد که در مقام مقایسه و مزایای برشمرده شده از لـــــحاظ قیمت ،کیفیت و دستیابی به استانداردهای اروپائی جهت صادرات بکارگیری سیستم پــــودری شرکت  ITWGema مقرون به صرفه تر می باشد.